Czy negatywne wpisy w BIK usuwają się samoczynnie?

Posiadanie negatywnych wpisów w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) to sytuacja, która może znacząco utrudnić dostęp do przyszłego finansowania. Wiele osób z problematyczną historią kredytową zastanawia się, czy negatywne wpisy w BIK usuwają się samoczynnie i czy po prostu wystarczy odczekać pewien czas, aby “czarna karta” w historii kredytowej zniknęła bez śladu. Choć czas odgrywa tu pewną rolę, mechanizm przetwarzania danych w BIK jest bardziej złożony niż proste, automatyczne kasowanie niekorzystnych informacji po upływie określonego terminu.

Jak długo przetwarzane są dane o problematycznych kredytach?

Kluczowe dla zrozumienia tej kwestii jest rozróżnienie, o jakich danych mówimy. Jeśli chodzi o zobowiązania, przy których spłacie wystąpiły poważne opóźnienia, czyli takie, które przekroczyły 60 dni, a wierzyciel (np. bank, firma pożyczkowa) dopełnił obowiązku poinformowania Cię o zamiarze przetwarzania danych o tym zobowiązaniu bez Twojej zgody (co musi nastąpić co najmniej 30 dni przed przekazaniem danych w tym trybie), to informacje te są przetwarzane przez BIK na szczególnych zasadach. Zgodnie z Prawem bankowym, takie dane mogą być przetwarzane przez okres 5 lat od dnia całkowitej spłaty problematycznego zobowiązania.

Co to oznacza w praktyce? Dopóki taki dług nie zostanie w całości uregulowany, informacja o nim i o opóźnieniach w jego spłacie będzie widoczna w Twoim raporcie BIK. Dopiero po całkowitym zamknięciu tego zobowiązania rozpoczyna się bieg pięcioletniego okresu, po którym informacja ta powinna przestać być uwzględniana przez instytucje finansowe przy ocenie Twojej zdolności kredytowej. Nie jest to więc “samoczynne usuwanie” w trakcie trwania problemu, a raczej określony prawem okres “karencji” po jego rozwiązaniu.

Czy wpisy znikają całkowicie z systemu BIK?

Należy również rozumieć, że nawet po upływie wspomnianych 5 lat od spłaty problematycznego długu, informacja o nim nie znika całkowicie z wewnętrznych baz danych BIK. Biuro Informacji Kredytowej przetwarza dane również dla celów statystycznych i analitycznych, do czego jest ustawowo zobowiązane. Jednak po upływie tego pięcioletniego okresu, dane te nie powinny być już udostępniane bankom i innym instytucjom finansowym w celu oceny Twojego ryzyka kredytowego. Dla Ciebie, jako potencjalnego kredytobiorcy, kluczowe jest to, co widzą instytucje podejmujące decyzje kredytowe.

A co z danymi o kredytach spłaconych terminowo?

Inaczej wygląda sytuacja z danymi o kredytach, które spłacałeś/aś terminowo. Takie informacje budują Twoją pozytywną historię kredytową. Co do zasady, dane o zobowiązaniach spłaconych bez problemów mogą być przetwarzane w BIK za Twoją zgodą, nawet po ich całkowitej spłacie, właśnie w celu budowania tej pozytywnej historii. Jeśli jednak odwołasz taką zgodę (co masz prawo zrobić w każdej chwili, składając odpowiedni wniosek do instytucji, która udzieliła kredytu), to informacja o tym konkretnym, terminowo spłaconym zobowiązaniu, po pewnym czasie powinna przestać być widoczna w raportach udostępnianych bankom. Tutaj więc “usunięcie” jest wynikiem Twojego aktywnego działania, a nie samoczynnego procesu.

Czy można przyspieszyć “usunięcie” negatywnych wpisów?

Jeśli negatywny wpis jest prawdziwy i prawidłowo zaraportowany (czyli faktycznie miałeś/aś opóźnienie powyżej 60 dni i zostałeś/aś o tym poinformowany/a przez wierzyciela), to nie ma legalnej możliwości przyspieszenia jego “usunięcia” z raportu BIK przed upływem ustawowego 5-letniego okresu od całkowitej spłaty. Wszelkie oferty firm obiecujących “cudowne wymazanie” takich wpisów należy traktować z dużą ostrożnością, ponieważ mogą one być próbą oszustwa lub oferować działania, które nie przyniosą oczekiwanego rezultatu.

Jedyną sytuacją, w której można skutecznie “usunąć” negatywny wpis, jest udowodnienie, że jest on błędny, nieaktualny lub został wprowadzony bezpodstawnie. Wówczas, w drodze reklamacji do instytucji finansowej lub BIK, można doprowadzić do jego sprostowania lub usunięcia.

Podsumowanie: Czas i rzetelna spłata – klucz do “czystszego” BIK

Podsumowując, negatywne wpisy w BIK nie usuwają się samoczynnie w potocznym tego słowa znaczeniu, czyli nie znikają magicznie po krótkim czasie. Informacje o problematycznych kredytach są przetwarzane przez 5 lat od ich całkowitej spłaty. Dopiero po tym okresie przestają być brane pod uwagę przy ocenie zdolności kredytowej. Nie jest to więc proces “samoczynny” w trakcie trwania problemu, a raczej określony prawem cykl życia informacji w systemie. Najlepszym sposobem na “czysty” BIK jest terminowe regulowanie swoich zobowiązań oraz, w przypadku problemów, ich jak najszybsza i pełna spłata, co rozpoczyna bieg pięcioletniego okresu “oczyszczania” historii.